Туғилгандан кейинги асфиксия – бунда чақалоқ нафас олишининг бузилиши кузатилиб, бу ҳомила тугагунча ёки тугилиш даврида текган салбий тасурот натижасида пайдо бўлади.
Янги тугилган бола ҳолатини Ангар шкаласи бўйича, туғилгандан кейин 1 дақиқа, такроран 5 дақиқадан кейин аникланиб, 5 та асосий кўрсатгич: юрак ритми, нафас олиш фаоллиги, мускул тонуси, терининг ранги ва рефлектор кўзгалувчанлик бўйича баҳоланади. Ҳар бир кўрсатгич уч баллик система (0 – 1 – 2 ) бўйича баҳоланади.
Соғлом болаларда 8-10 балл кузатилиб, 6-7 балл енгил, 4-5 балл ўртача огирликда, 1 – 3 балл огир асфиксия деб баҳоланади.
Жадвал 17.
Апгар шкаласи.
Симптомлар: | Баллар | ||
0 | 1 | 2 | |
Тер и ранги | Кўкариб, окарган | Тана пушти рангда, оёқ-к.ўлларп кукпмшр | Бутун гавда териси пушти рангда |
Томир уриши сопи ( 1 дақикдда) | Аникданмайди | 100 тагам а | 100 дан куп |
Терн ёки шиллиқ қаватни қитиклашга жавоб | Аникданмайди | Юзини
бужмайтиради (гримасса) |
Иўтал, аксириш, қийқириқ |
Мушак тонуси | Оёк- кулларда осилган холда | Оёқ-қўллари тулик бўлмаган ҳолда бўлади | Фаол харакат |
Нафас олиш харакати | Аникланмайди | Секин-аста, мунтазам емас | Фаол, қап пк қийқирик |
Чақалоқларда респиратор дистресс синдром. Касаллик огир формадаги нафас олиш етишмаслиги билан кечиб, бунда боланинг қийқириги жуда секин ёкн буту план ешптилмайди. Тери оқарган ёки кўкарган, мускуллар топуси жуда паст, ихраб нафас олади. Касаллик нафас олиш азоларининг аномалиясида ёки ҳар турдаги жароҳатланишида, асфиксияда, туша ёки перинатал инфексиялар ва бошқа тасуротлар натижасида майдонга келади. Болани кўрикдан ўтказишда ундаги клиник белгиларга асосланиб, касалликнинг огир енгил кечиши тўгрисида тасаввур қилиш мумкин.