Главная / Маданият / Рамазон 2023 қачон келади? Тақвим ва жадвал

Рамазон 2023 қачон келади? Тақвим ва жадвал

Келиб чиқиши: Қур’он ва исломдан олдинги давр

Рамазон ойи, олдинги Ражаб ва Шабон ойлари билан биргаликда учта алоҳида ойни ташкил етади, бу ойларда рўза тутиш, Яратганни зикр қилиш ва инсонларга яхшилик қилиш муҳим аҳамиятга ега. Ражаб ва Шабон ойлари, айниқса, рўза ойи, Рамазонга тайёргарлик кўриш учун ишлатилади.

Муҳаммаднинг ал-Бухорий ҳақидаги ривоятига кўра: “Ражаб – Аллоҳнинг ойи, Шабон – менинг ойим ва Рамазон – менинг умматимнинг ойи”, Шабон ва бизни Рамазонга йетакла”.

 ramazon-oyi

Имом Абу Бакр ал-Варроқ айтадилар: “Ражаб ойида уруғ екасиз, Шабонда суғорасиз ва Рамазонда ҳосил оласиз”.

Кўпгина ривоятларга кўра, Пайғамбаримиз ражаб ойида ва айниқса Шабон ойида кўпроқ рўза тутганлар, чунки ислом урф-одатларига кўра бу ойда рўза тутганларнинг амаллари Аллоҳ таолога улуғланган. Бироқ, Рамазон тўлиқ рўза тутган ягона ой бўлиб, Рамазоннинг фарз рўзаси билан Ражаб, Шабон ва бошқа ойларнинг нафл рўзалари ўртасидаги фарқни такидлади.

Рўзанинг ўзи исломдан олдинги даврда Маккаликларга малум бўлган ва аллақачон амалда бўлган. Нима учун Рамазон ойи рўза ойи сифатида танланган?
Рамазон Қур’он ойи сифатида ҳам танилган, чунки ислом ананаларига кўра, айнан шу ойда Муҳаммад Ҳиро тоғидаги ғорда Жаброил (Жаброил) фариштадан биринчи ваҳий олган. У йерда Муҳаммад бир неча ҳафта давомида кекса ёшда мунтазам равишда нафақага чиққани айтилади. Негаки, мусулмон урф-одатларига кўра, у Қур’онда тилга олинган ягона ой бўлган Рамазон ойида илк ваҳийни олган. 2, 185-сура марказий:

(У саноқли кунлар) Рамазон ойидирки, бу ойда одамлар учун ҳидоят бўлиб ва ҳидоят ва фурқон (ҳақ билан ботилни ажратгувчи)нинг очиқ оятлари бўлиб Қур’он нозил қилинган. Бас, сизлардан ким бу ойга ҳозир бўлса, рўза тутсин. Ва ким хаста ёки мусофир бўлса, у ҳолда (рўза тутолмаган кунларининг) саноғини бошқа кунларда (тузалгач ёки сафардан қайтгач) тутади. Аллоҳ сизларга йенгилликни истайди, сизларга оғир бўлишини истамайди. Бу саноқни тўлдиришингиз ва ҳидоят қилгани сабабли Аллоҳни улуғлашингиз учундир. Шояд шукр қилсангиз.

Рамазон ойининг диний маноси

Яратганга садоқат биринчи ўринда турадиган давр. Бир неча соат давомида овқатсиз ва рағбатлантирувчи рўза тутиш, қўшимча намозлар (таровиҳ намози) ва Қур’он тиловат қилиш – бу ойда исломий ғояларга кўра ешитиладиган ва савобга сазовор бўлган биродарлар учун қилинган дуолар ва хайрли ишларга етибор қаратилади. бу ойда кўп марта.

Шунинг учун Рамазон рўзаси айниқса муқаддас ой ҳисобланади ва кучли тақводорлик билан ажралиб туради. Қур’онни жадал ўрганиш ва намоз вақтларига еҳтиёткорлик билан риоя қилиш билан бир қаторда, масалан, ёш мусулмонларни етиқодга ўргатиш алоҳида аҳамиятга ега. Бу ойда мусулмонлар кундалик ҳаётда ўзларини айниқса инсонпарвар тутишга, муҳтожларни хайр-еҳсон ва хайрли ишлар билан қўллаб-қувватлашга ҳаракат қиладилар.

Улуғ ҳаж (Ҳаж) каби, Рамазон ойида рўза тутиш ҳам бирдамлик туйғусини келтириб чиқаради. Кўпгина минтақаларда Рамазон вақти ҳам мавжуд низоларни ҳал қилиш учун имкониятдир.

Тафсирга кўра, рўза алоҳида мақомга ега: бунга кўра мусулмон*а аввало Аллоҳ учун рўза тутади. Аммо бу нафақат кун давомида – тонгдан то кечгача овқат ва ичимликлардан воз кечиш. Аксинча, рўза танани ва руҳни поклашга, жанжал ва ёмон гаплардан узоқлашишга, яхшилик қилиш ва инсонларга еҳсон қилишга хизмат қилиши керак. Кўпчиликнинг фикрига кўра, агар қалб ва тил ҳам рўзадор бўлса, рўза қабул қилинади, яни у ичда қандайдир покланиш жараёнини бошлайди.

Яна бир ривоятга кўра, инсонга тутган рўзаси учун икки марта савоб берилади: бир марта бу дунёда, қуёш ботганда ифторлик қилишга рухсат берилганда ва яна охиратда Аллоҳ таолодан савоб бериб, гуноҳлари кечирилганда:

“Инсоннинг ҳар бир яхшилиги ўндан йетти юз баробарга кўпаяди. Аллоҳ таоло: «Рўзадан бошқа. Чунки бу менинг манфаатим учун содир бўлмоқда. Мен рўзадорни нафс ва ризқдан воз кечгани учун мукофотлайман.” Рўзадор икки марта хурсанд бўлади: биринчидан ифторлик пайтида, иккинчидан, Парвардигори билан учрашганда […]” (Бухорий, Муслим).

Исломда асосий рол ўйнайдиган Аллоҳ томонидан кечиримлилик жиҳати Рамазон ойида янада муҳимроқ бўлади: рўзани қабул қилиб, Аллоҳ одамларнинг гуноҳларини кечиради. Шу нуқтаи назардан, бир қанча ривоятларга кўра, Рамазон ойининг рўзаси уч фазага (ҳар ўн кунлик) бўлинади: Биринчи босқич раҳмат (раҳма), иккинчи босқич мағфират (мағфират) ва учинчи босқич жазодан ҳимоя қилишдир. (охирги дунёда олов билан).

Рамазон ойининг охирги ўн кунлигида Қадр кечаси (лаилатул-қадр) ҳам ўрин олган бўлиб, унинг маноси Қур’они каримнинг 97 (Қадр) сурасида баён қилинган:

Албатта, Биз уни (Қур’онни) Қадр кечасида нозил қилдик.
Қадр кечаси нима еканлигини билишни сенга нима ўргатади?
Қадр кечаси минг ойдан афзалдир.
Унда фаришталар ва Жаброил алайҳиссалом Парвардигорларининг изни билан амр қилинган нарсани қилиш учун тушадилар.
У тонг отгунча тинч.

Аксарият мусулмон олимлари бу кеча Рамазон ойининг 27-кечасига тўғри келади, деб тахмин қилишади, лекин бу ойнинг охирги учдан бирида бошқа ҳар қандай тоқ сонли кеча бўлиши мумкин.

Пайғамбаримиз Рамазоннинг охирги ўн кунини масжидда тўлиқ чекиниш (етикоф) билан ўтказдилар. Кўпгина мусулмонлар бу амалиётни суннат деб билишади ва ойнинг охирги учдан бир қисмини масжидда, оилавий ва касбий шароитда ўтказишади.

Улуғ ҳаж (Ҳаж) каби, Рамазон ойида рўза тутиш ҳам бирдамлик туйғусини келтириб чиқаради. Кўпгина минтақаларда Рамазон вақти ҳам мавжуд низоларни ҳал қилиш учун имкониятдир.

Аксарияти мусулмонлар яшайдиган мамлакатларда жамоат ҳаёти ҳам Рамазон ойида диний мақсадлар ва жисмоний стрессга қаратилган. Компаниялар, ҳокимиятлар ва давлат муассасалари очилиш ва иш вақтини қисқартирдилар. Бази дўконлар кун давомида бутунлай ёпилади. Газеталар, журналлар, радио ва телевидениеда диний мавзудаги дастурлар тобора кўпайиб бормоқда. Кўплаб масжидларда Қур’он тиловатлари ва марузалар ўтказилади. Кун дам олиш ва диний фикр юритиш учун ишлатилса-да, кечалари кўпинча жуда жонли. Дўстлар билан ифтор қиласиз, намозга борасиз ва байрам қиласиз.

Рамазон ойидаги қоидалар ва маросимлар

Кўплаб қоидалар Рамазон ойида тўғри диний рўза тутиш ва ўзини тутиш вақтини тартибга солади.

Шундай қилиб, Рамазон ойининг боши ва охири ҳамда тегишли рўза кунининг бошланиши ва охирини белгилаш ҳақида кенг қамровли адабиётлар пайдо бўлди. Ислом пайдо бўлганидан бери намоз вақтлари, ойлар ва байрам кунларининг аниқ белгиланиши ислом оламида математика, астрономия ва география фанларини айниқса юксалтирди.

unnamed

Мусулмонлар ҳам йиллар давомида алоҳида ҳодисани бошдан кечирдилар. Барча мусулмон байрамлари, шу жумладан Рамазон ёки Маккага зиёрат (Ҳаж), ёзда бир марта, кейин еса қишда яна тушади. Нима учун бу? Қуёш тақвими тизимлари, масалан, Германияда амал қиладиган тақвим, қуёш оқимига мос келади. Ойлар фаслларга қараб белгиланади ва қуёш йили тахминан 365 кун давом етади. Бироқ, ислом тақвими қамарий бўлганлиги сабабли, ислом йили атиги 354 кун ва 8 соатни ташкил қилади. Ислом йили фасллар узунлигига мослаштирилган қуёш йилидан тахминан 10-11 кунга қисқароқ. Қуёш тақвимига нисбатан ислом байрамлари ва ойларининг саналари шунинг учун тахминан 10-11 кунга ўзгаради.

Шунинг учун Рамазон ойи янги ой пайдо бўлгандан кейин тонгда бошланади. Ислом оламидаги турли диний марказларда олимлар Рамазон ойининг бошланиши ва тугашини ҳисоблаб чиқадилар. Географик жойлашувга қараб, Рамазоннинг бошланиши ва охири бироз фарқ қилиши мумкин.

Рамазон кунларидаги тартиб

Рўза тонгда бошланади ва қуёш ботиши билан тугайди. Рўза тутувчилар тонг отгунча қисқа овқат ейишади. Пайғамбаримиз бу таомнинг аҳамияти ва баракасини тез-тез такидлаганлар. Қолаверса, рўзадорлар ният билдириш (арабча ния) билан рўза тутишларини елон қиладилар. Масжидларда ёки Интернетда мусулмонлар учун ўзига хос тақвим мавжуд бўлиб, унда ҳар куни рўза тутиш ва ифторлик вақтлари белгиланади.

Рамазон ойида жамоат жиҳати ҳам муҳим рол ўйнайди. Рўзани жамоатда – оила ва дўстлар билан уйда ёки масжидда очиш одатий ҳолдир. Пайғамбаримиз суннатларига кўра, хурмо ва сув билан рўза очилади. Ниҳоят, шом намозидан кейин бирга овқатланамиз. Хуфтон намозидан (намоз ул-ишо) сўнг, таровиҳ намозини уйда ёки масжидда ҳам ўқиш мумкин – Рамазон ойида ихтиёрий намоз. Кўпчилик бу ибодатдан ҳар куни Қур’оннинг 30 қисмидан бирини ўқиш учун фойдаланади ва шу тариқа Рамазон ойида бутун Қур’он бир марта ўқилади. Бироқ вақт ва жисмоний ҳолатга қараб, қисқа сура ҳам ўқилиши мумкин.

Кўпгина мусулмонлар учун пандемия билан боғлиқ блокировка туфайли рўза тутиш қийин бўлди, чунки кўпчилик, айниқса ёлғиз одамлар учун ўрганиб қолган даражада жамоат жиҳатидан баҳраманд бўлолмади.

Рамазон ойида ким рўза тутади?

Рамазон ойида рўза тутиш Рамазон ойининг беш устунининг учинчисидир ва шунинг учун мусулмонлар учун мажбурийдир. Шунга қарамай, истиснолар мавжуд. Демак, рўза тутиш фақат балоғат ёшидагина фарз бўлади. Шунинг учун болалар рўза тутишдан озод қилинади.

Ҳомиладор ва емизикли аёллар ҳам рўза тутишдан озод қилинган. Аёлларга ҳайз пайтида рўза тутиш тақиқланади, ўтказиб юборилган кунлар одатда қазо қилинади. Жисмоний ҳолати ёки касаллиги туфайли рўза тутишдан зарар кўриши мумкин бўлган барча мусулмонлар ҳам рўза тутишга рухсат етилмайди. Ўтказиб юборилган рўза кунлари имкон қадар тезроқ ёки сабаблар бартараф етилганда тўланиши керак. Қўшимча хайриялар ҳам ўтказиб юборилган кунларни қоплаши мумкин. Истиснолар мусулмон саёҳатчиларга ва оғир меҳнатни бажарадиган касбларга ҳам тегишли.

Яна маълумот

grudnoe-moloko-v-tchem-tsennost

Она кўкрагидан боқишда учрайдиган қийинчиликлар

Кўкракдан боқишда онада учрайдиган қийничиликлар: Сургичларнинг нотугри шаклланиши: улар кичкина, ясси, кукрак бези ичига тортилган …